Emerytura – nowe wezwania dla innowacji społecznej

Emerytura: nowe wyzwania dla innowacji społecznej — relacja z konferencji ZUS

22 maja 2025 r. w Warszawie uczestniczyliśmy w eksperckiej konferencji zorganizowanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pod hasłem: „Emerytura: nowe wyzwania dla innowacji społecznej”. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli administracji publicznej, świata nauki, organizacji społecznych oraz ekspertów z zakresu polityki senioralnej, rynku pracy i innowacji społecznych.

Podczas dyskusji poruszono kilka kluczowych problemów, które dziś kształtują krajobraz systemów emerytalnych w Polsce i na świecie:

• Wydłużające się życie — dzięki postępowi medycyny i lepszemu stylowi życia żyjemy coraz dłużej, co stanowi wyzwanie dla systemów zabezpieczenia społecznego.
• Skracający się przeciętny czas aktywności zawodowej — wiele osób kończy pracę zawodową relatywnie wcześnie, co prowadzi do dłuższego okresu pobierania świadczeń emerytalnych.
• Starzejące się społeczeństwo — w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach europejskich, rośnie liczba osób starszych, a jednocześnie maleje liczba młodych ludzi wchodzących na rynek pracy.
• Zachwianie proporcji — coraz mniej osób aktywnych zawodowo utrzymuje coraz większą grupę emerytów.

Eksperci podzielili się analizami sytuacji w innych krajach — m.in. w krajach skandynawskich, Niemczech i Holandii — gdzie podejmuje się różne działania na rzecz wydłużenia aktywności zawodowej, m.in. przez elastyczne formy zatrudnienia seniorów czy systemy motywacyjne zachęcające do pozostania na rynku pracy.

W porównaniu do innych krajów europejskich mamy obecnie w Polsce relatywnie niski wiek przejścia na emeryturę, co bezpośrednio wpływa na skrócony czas aktywności zawodowej i wydłużony okres pobierania świadczeń emerytalnych. W efekcie proporcja osób pracujących do liczby emerytów staje się coraz mniej korzystna, co rodzi istotne wyzwania dla systemu zabezpieczenia społecznego.

Dla porównania:

• W Niemczech wiek emerytalny wynosi obecnie 67 lat i jest stopniowo podnoszony.
• W Holandii jest powiązany z oczekiwaną długością życia i obecnie również oscyluje wokół 67 lat.
• W Szwecji funkcjonuje elastyczny system emerytalny — można przejść na emeryturę od 63. roku życia, ale im później się to zrobi, tym wyższe świadczenia.

W Polsce także rośnie potrzeba wdrażania innowacyjnych rozwiązań społecznych, które nie tylko zapewnią stabilność finansową systemu emerytalnego, ale także pozwolą wykorzystać potencjał osób starszych. Jednym z omawianych pomysłów było zachęcanie osób, które osiągnęły wiek emerytalny, do pozostania aktywnymi zawodowo, szczególnie w rolach opartych na dzieleniu się wiedzą i doświadczeniem – np. jako mentorzy, eksperci, doradcy branżowi.
Konferencja była nie tylko miejscem diagnozy problemów, ale także przestrzenią do poszukiwania nowych modeli działania. Jasnym przekazem płynącym z dyskusji było to, że przyszłość emerytur to nie tylko kwestia finansów – to również pole do społecznych i organizacyjnych innowacji.

Z naszej perspektywy udział w konferencji był cenną okazją do wymiany doświadczeń i poszukiwania nowych, innowacyjnych rozwiązań społecznych. Szczególnie istotna wydaje się potrzeba łączenia technologii, polityki społecznej i rozwiązań instytucjonalnych w taki sposób, by aktywizować osoby starsze, a jednocześnie chronić ich prawa i potrzeby.

Chcesz wiedzieć więcej o tym, jak łączyć doświadczenie zawodowe z nowymi wyzwaniami społecznymi? Zapraszam do rozmowy na moim profilu LinkedIn.